Odzież antyelektrostatyczna ESD – przed czym chroni i co warto o niej wiedzieć?

Każda z osób pracujących w warunkach, które w jakikolwiek sposób zagrażają jej zdrowiu czy bezpieczeństwu, powinna zostać wyposażona w odpowiednią odzież ochronną. Nierzadko jednak stosowana odzież lub jej elementy powinny także chronić otoczenie przed ewentualnym zagrożeniem, jakie może stworzyć sam człowiek – przykładem tego są fartuchy i maseczki chirurgiczne, ognioodporne stroje strażackie czy ochronne rękawice, buty i kombinezon dla osób, narażonych na działanie czynników chemicznych lub biologicznych. Szczególnym rodzajem odzieży ochronnej jest także robocze ubranie antyelektrostatyczne.

Czym jest ESD?

To rodzaj roboczego ubrania ochronnego, które zapewnia bezpieczny, a zarazem odpowiedni kontakt pomiędzy ciałem pracownika a materiałem szczególnym – przewodzącym ładunki elektryczne. Odzież ta zapewnia szybkie i skuteczne odprowadzenie przewożonych i gromadzonych ładunków, chroniąc tym samym pracownika przed ewentualnymi wyładowaniami iskrowymi. Odpowiedniej jakości odzież antystatyczna zapewnia również komfortową pracę. Co ciekawe, odzież antyelektrostatyczna skutecznie chroni pracownika nie tylko przed ładunkami elektrycznymi, ale także przed zimnem, które nierzadko wpływa negatywnie zarówno na wspomniany komfort, jak również i efektywność pracy.

Gdzie należy stosować odzież antyelektrostatyczną?

Zgodnie z obowiązującymi normami, odzież antyelektrostatyczna powinna być stosowana we wszystkich strefach, które zagrożone są wybuchem, jak i w miejscach, gdzie występują mieszaniny oparów i gazów, zaliczane do grup wybuchowych II A oraz II B. Istnieją także miejsca pracy, w których konieczne jest stosowanie odzieży elektrostatycznej – są to między innymi miejsca związane z produkcją oraz przemysłem elektronicznym.

Normy prawne

Zarówno używanie, jak i oznakowanie odzieży antyelektrostatycznej jest ściśle określone przez odgórne normy PN-EN 1149-5. Normy te opisują nie tylko szczególny sposób oznakowania części odzieży i obuwia antyelektrostatycznego, ale także rodzaj oraz klasę materiałów, które powinny być użyte do ich produkcji.

W zapisach oficjalnych norm PN-EN 1149-5 można znaleźć także informacje na temat tego, w jaki sposób należy zakładać każdą z części odzieży, obuwia oraz ochronnych rękawic antyelektrostatycznych, aby mogły one spełnić swoje funkcje ochronne w stu procentach. Bardzo ważne jest chociażby to, że wszystkie elementy ochronnej odzież ESD powinny dokładnie pokrywać całą powierzchnię prywatnej odzieży pracownika, ze szczególnym uwzględnieniem takich elementów, jak guziki czy zamki błyskawiczne.

Ochronna odzież antyelektrostatyczna powinna być kupowana wyłącznie w sprawdzonych, profesjonalnych miejscach, oferujących najwyższą jakość oraz pełną zgodność z oficjalnymi normami.

Praca przy produkcji elementów elektrycznych wymaga odpowiedniego ubrania ESD, które będzie spełniało określone normy. Dzięki temu zapewni bezpieczeństwo i wygodę podczas wykonywanych zadań.

Każdy z nas codziennie przyjmuje ładunki elektryczne podczas normalnego funkcjonowania. W trakcie pracy ze sprzętem elektrycznym ładunków elektrycznych jest zdecydowanie więcej niż zazwyczaj. Wówczas elektryczność statyczną, która gromadzi się na człowieku, należy odprowadzić do ziemi. Jest to możliwe właśnie dzięki zastosowaniu odpowiedniego ubrania i obuwia antyelektrostatycznego.

Dlaczego stosowanie ubrań ESD jest ważne?

Wyładowania elektrostatyczne stanowią częstą przyczynę usterek, które mają miejsce przy produkcji elementów elektronicznych. Aby wyeliminować szkody spowodowane przez komponenty elektroniczne, należy zadbać o właściwą ochronę w miejscu pracy. Specjalna odzież antyelektrostatyczna sprawia, że ładowanie elektrostatyczne zostaje zminimalizowane i nie stanowi zagrożenia. Natomiast noszenie codziennej odzieży spowodowałoby przenoszenie wysokiego ładunku elektrycznego z powodu m.in. plastiku w niej zawartego.

Część elementów elektrycznych jest bardzo wrażliwa i może zostać uszkodzona nawet przez niewielkie napięcie. Ważnym jest więc przestrzeganie noszenia odpowiedniego ubrania ESD, która chroni przed ładunkami elektrostatycznymi.

Należy pamiętać, że zadbanie o specjalną odzież ESD służy przede wszystkim zachowaniu bezpieczeństwa w miejscu pracy. W takich miejscach jak lakiernia wyładowanie elektrostatyczne może być przyczyną eksplozji spowodowanej iskrą, która potrafi zapalić gazy wybuchowe.

Jakie ubranie ESD mamy do wyboru?

Pracując z wrażliwymi komponentami elektronicznymi, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na elementy ubrania ochronnego ESD, które pomogą w ochronie przed ładunkami elektrostatycznymi.

Najlepszym rozwiązaniem, jest w zaopatrzenie się w kompletny strój ESD, gdyż same rękawice rzadko są wystarczającą ochroną. Jakie elementy garderoby pomogą nam podczas pracy z elementami elektronicznymi?

• Buty ESD – to podstawowy element odzieży, który uchroni stopy przed ładunkami elektrostatycznymi. Buty codziennego użytku z plastikowymi podeszwami nie są w stanie rozładować napięcia, które jest zagrożeniem podczas pracy z wrażliwymi elementami elektronicznymi.
• Rękawice robocze ESD – są niezastąpione podczas pracy z delikatnymi elementami wrażliwymi na wyładowania elektrostatyczne. Ich głównym zadaniem jest rozpraszanie ładunku elektrostatycznego. Są cienkie, dzięki czemu umożliwiają komfortową pracę nawet z małymi komponentami.
• Płaszcze i tuniki – posiadają specjalne przewodzące włókna, które są wplecione w tkaninę i rozładowują napięcie. Odgrywają ważną rolę w laboratoriach oraz są często wykorzystywane przez medyków.
• Opaska antystatyczna na rękę – jest ona łącznikiem użytkownika z uziemieniem. Dzięki temu chroni przed wyładowaniami elektrycznymi. Opaskę ESD łączy się z metalową częścią maszyny, która jest uziemiona za pomocą specjalnego klipsa. Wyładowanie ESD dla napięć niższych niż 3kV nie jest odczuwalne przez człowieka. Może jednak być zagrożeniem dla mikroprocesorów i układów scalonych, dlatego warto się w nią zaopatrzyć.

Ubranie ESD powinno być noszone wszędzie tam, gdzie istnieje możliwość uszkodzenia wrażliwych elementów przez ładunek elektryczny. Jest podstawową ochroną pracownika oraz elementów, z którymi pracuje przed wyładowaniami elektrostatycznymi.